بررسی و تدوین شاخصهای عدالت اداری در مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج البلاغه در دانشگاه پیام نور مرکز تهران

عدالت یکی از اهداف مهم حکومت اسلامی است که در قرآن، نهج البلاغه و احادیث تأکید بسیاری بر اجرا و رعایت آن شده است. و از آنجا که دوام هر سازمان بستگی به استحکام عناصر شکل دهنده آن دارد و مهمترین منبع هر سازمان نیز منابع انسانی آن می باشد، لذا جهت دوام سازمانها، به این منبع باید توجه ویژه ای داشت تا سازمانها به اهداف خود نائل شده و به نهایت کارایی و اثربخشی دست یابند، و نیروی انسانی تنها در صورتی نسبت به سازمان و محل کار کمال وفاداری را نشان می دهد و با نهایت تلاش انگیزه و صداقت به انجام امور محوله می پردازد و اهداف سازمان را مقدم بر اهداف شخصی خود می داند که با او به عدالت رفتار گردد. این پایان نامه با هدف بررسی شاخصهای عدالت از دیدگاه نهج البلاغه و بسترهای اجرای آن در دانشگاه پیام نور طراحی گردید. که نمونه آماری مورد نظر از بین کارشناسان، مدیران میانی و مدیران عملیاتی این دانشگاه انتخاب شد، و عوامل عدالت اداری نیز توسط خبرگان اولویت بندی گردید. سوالها و فرضیه های این تحقیق عبارتند از: 1- تعریف عدالت از دیدگاه حضرت علی (ع) چیست؟ 2- شاخصهای عدالت از دیدگاه نهج البلاغه که منجر به اجرای عدالت در سازمان می شوند کدامند؟ 3- زمینه ها و بسترهای اجرای عدالت اداری چیست؟ فرضیات: 1- از نظر نیروی انسانی سازمان رعایت عدم تبعیض در گروههای مختلف (از لحاظ نوع شغل، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان سابقه کار)، یکسان می باشد. 2- اصل شایسته سالاری و توجه به آن از نظر نیروی انسانی سازمان در گروههای مختلف (از لحاظ نوع شغل، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان سابقه کار)، بطور یکسان رعایت می شود. 3- از نظر نیروی انسانی سازمان در گروههای مختلف (از لحاظ نوع شغل، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان سابقه کار)، مدیر اختیارات و قدرتش بطور مناسب و عادلانه استفاده کرده است. 4- حقوق و دستمزد بصورت عادلانه بین نیروی انسانی سازمان در گروههای مختلف (از لحاظ نوع شغل ، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان سابقه کار)، پرداخت می شود. 5- نحوه نظارت و ارزشیابی از نظر نیروی انسانی سازمان در گروههای مختلف (از لحاظ نوع شغل، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان سابقه کار)، درست و عادلانه انجام می گیرد. 6- توجه به حق آموزش و همچنین آموزش افراد، برای نیروی انسانی سازمان در گروههای مختلف (از لحاظ نوع شغل، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان سابقه کار)، براساس توانایی و لیاقت آنها انجام می شود. 7- فضای مشارکتی بین مدیران و زیردستان با توجه به استعداد افراد، از نظر نیروی انسانی سازمان در گروههای مختلف (از لحاظ سمت شغلی و نوع سمت، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان سابقه کار)، بطور یکسان وجود دارد. برای این فرضیه های و اولیت بندی شاخصهای عدالت اداری، دو نوع پرسشنامه طراحی گردید که در نمونه آماری مورد نظر توزیع گردید و داده های تحقیق جمع آوری گشت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه از روش تحلیل آمار توصیفی از نوع ناپارامتریک با استفاده از فرضیه صفر، روش آزمون میانگین یک متغیره چند متغیره استفاده شد. در ضمن از آزمون فریدمن جهت اولویت بندی شاخصهای عدالت اداری استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری داده ها بیانگر این امر است که فرضیه های اول، دوم، پنجم، ششم و هفتم بصورت عادلانه در دانشگاه پیام نور اجرا می گردد و فرضیه های سوم و چهارم بطور عادلانه اجرا نمی شوند. واژه های کلیدی: عدالت، شایسه سالاری، قدرت، نظارت، عدم تبعیض، آموزش و مشارکت.